تبادل
لینک هوشمند
1. برنامه ريزي كلي سياست گذاري ، سامان دهي و هدايت عمليات مبارزه براي حفظ محصولات كشاورزي از گزند آفات در استان .
2. مبارزه با علفهاي هرز، آفات و بيماريهاي عمومي نباتات و آفات و بيماري هاي قرنطينه اي داخلي به تشخيص شوراي حفظ نباتات و تصويب وزارت جهاد كشاورزي با هزينه دولت و بطور رايگان .
3. در صورت نياز، مشاركت در مبارزه با آفات و بيماري هاي همگاني .
4. هدايت و نظارت بر امور سموم دفع آفات نباتي گياهي و دستور العمل مصرف با ملاحظات زيست محيطي .
5. جلوگيري از ورود آفات و بيماري هاي قرنطينه اي خارجي و جابجايي آفات قرنطينه داخلي با اتخاذ سياست ها و روش هاي مناسب فني اجرايي .
لطفا براي ورود به وب سایت مدیریت حفظ نباتات استان اصفهان روي لينك كليك كنيد:
با توجه به تنوع ارقام مورد کشت محصولات مختلف زراعی و باغی در دنیا، تنوع اقلیم، تنوع آفات و بیماریها و حتی مراحل مختلف زندگی و نوع سموم قابل استفاده و ... سمپاشهای زیادی در سطح جهان طراحی و ساخته شده که هر کدام کاربرد خاص خود را دارد. و پرداختن به همه آنها در این مجال نمی گنجد. بهمین جهت سعی گردیده به سمپاشیهایی که درمنطقه ساوجبلاغ و مناطق همجوار دارای کاربرد عمومی است. پرداخته شود.
الف) سمپاشهایی که در امر مبارزه با آفات بیماریها و علفهای هرز در سطح منطقه مورد استفاده قرار می گیرند.
1- سمپاش پشت تراکتوری بوم دار
الف ) سوار ( که ممکن است دارای لانس نیز باشند)
ب ) کششی ( عمدتاً دارای لانس برای سمپاشی مزارع صیفی و باغ هستند)
2- سمپاش توبولاینر
الف ) کششی ( 2000 لیتری)
ب ) سوار ( 800 و 700 لیتری)
3- سمپاش توربینی ( عمدتاً در باغات میوه برای سمپاشی بین درختان میوه کاربرد دارند)
4- سمپاش پشتی موتوری
الف) برای محلولپاشی
ب ) برای گردپاشی ( سابقاً در باغات انگور برای پاشیدن گوگرد میکرونیزه استفاده می شد).
5- سمپاش پشتی تلمبه ای ساده ( فشار سمپاش با تلمبه زدن تأمین می شود).
6- سمپاش پشتی تلمبه ای کتابی( فشار سمپاش با تلمبه زدن تأمین می شود و فشار آن یکنواخت تر است)
7- سمپاش مه پاش ( فوگر)
8- سمپاش فرقونی یا زنبه ای یکصد لیتری
ب ) نحوة کالیبره نمودن سمپاش ها
کالیبره نمودن یا در واقع تعیین مقدار محلول سمی که توسط سمپاش در یک واحد سطح مشخص ( مثلاً هکتار) بخش می شود را کالیبره نمودن می گویند. با توجه به تنوع کارکرد سمپاشها مسلماً کالیبره نمودن سمپاشها با هم متفاوت می باشد و گاهاً اهداف کالیبره نمودن نیز متغیر است برخی از شرکتهای سازنده با طراحی جداولی که همراه سمپاش ارائه می شود نحوة کالیبره نمودن را توضیح می دهند. ولی بطور کلی کالیبره نمودن سمپاشها از یک اصل کلی تبعیت می نماید.
برای کالیبره نمودن سمپاشها نسبت به نوع سمپاش مقداری آب ( برای مایع پاشها) در مخزن سمپاش ریخته و مسافتی که طول آن مشخص باشد سمپاشی می شود. مسافت طی شده در عرض کار سمپاش ضرب شده و سطح سمپاشی به دست می آید. و با استفاده ازتناسب ساده مقدار مصرف محلول سمی در هکتار بدست می آید.
مثال : اگر با یک سمپاش 400 لیتری پشت تراکتوری که عرض کار آن 6 متر است طول 100 متر طی شود و مقدار مصرف محلول سمی 23 لیتر باشد مقدار محلول سمی مورد نیاز برای یک هکتار ازروش زیر محاسبه می شود.
کل مساحت سمپاشی شده در مترمربع 600= 100×6
لیتر 383= X
بایستی نازلها و سرعت حرکت در زمان کالیبره نمودن و در زمان سمپاشی عمومی پس از آن یکسان باشد در خصوص سمپاشهای لانس دار نیز می توان با اندازه گیری مساحتی از باغ یا زراعت که با 100لیتر با 50 لیتر محلول سمی قابل سمپاشی باشد مقدار پاشش محلول سمی در هکتار را محاسبه نمود. در سمپاشهای پشت تراکتوری بوم دار توجه به نوع نازل که دبی و زاویه آن را مشخص میکند برای تنظیم ارتفاع بوم سمپاش از گیاه هدف ضروری است.
- در خصوص سمپاشهای توبولاینر نیز روش کار تقریباً به همین منوال بوده ولی لازم است در صورت وجود باد در جهت پاشش محلول سمی عرض کار 35 متر و در هوای تقریباً آرام عرض کار بمنظور پوشش کامل 25 متر محاسبه شود.
- برای کالیبره نمودن سمپاشهای پشتی تلمبه ای بهتر است کل مخزن با آب پر شده و با زدن تلمبه و بالا بردن فشار سمپاش به حد مطلوب اقدام به سمپاشی نمود که البته در بین کار و تا تخلیه کامل سمپاش شاید نیاز به چند مرتبه تلمبه زنی برای ایجاد فشار مطلوب در مخزن باشد. مساحتی که با یک مخزن سمپاشی می گردد از طریق متراژ بدست آورده و آنگاه نسبت به یک هکتار محاسبه می شود.
سمپاش یکصد لیتری و زنبه ای
این سمپاشها بطور معمول دارای یک مخزن یکصد لیتری بوده که با استفاده از موتور بنزینی و یا الکترو پمپ عمل ایجاد فشار در محلول سمی ( در مسیر انتقال سم از مخزن به نازل و در محل پمپ) صورت می گیرد.
- برای کالیبره نمودن این سمپاشها نیز همانند سایر سمپاشها ، در سرعت حرکت مناسب کارگر مساحت سمپاشی شده با حجم معینی از محلول سمی اندازه گیری و نسبت به واحد سطح محاسبه می کنند.
محلول سمی در سمپاشها به دو صورت مورد استفاده قرار می گیرد:
1- محلول سمی تحت فشار
الف) تحت فشار در مخزن همانند پشتی تلمبه ای
ب ) تحت فشار در مسیر مخزن از پمپ تالانس همانند 100 لیتری
2- محلول سمی بدون فشار
الف ) سمپاش میکروتری و سمپاش پشت موتوری
- در سمپاشهای پشتی موتوری نیز بایستی با پر نمودن مخزن سمپاش به اندازه مشخص و با تنظیم اهرم خروجی محلول سمی اقدام به سمپاشی یکنواخت و با سرعت حرکت مناسب کرد و در انتها نسبت به متراژ قسمت سمپاشی شده و تعمیم آن به یک هکتار اقدام نمود.
- کم و زیاد نمودن گاز تغییری در مقدار محلول خروجی ندارد و فقط در زمینه ریز نمودن قطرات محلول سم و کم و زیاد نمودن سطح گسترش محلول سمی مؤثر است که لازم است اهرم گاز را نیز در نقطه ای علامت گذاری نموده تا در سمپاشیهای بعدی نیز روی همان میزان تنظیم گردد
سمپاشهای میکرونری ( دیسک چرخان):
در سمپاشهای میکرونری چه سه میکرونره و چه چهار میکرونره میزان خروج محلول سمی و دور میکرونرها تقریباً در همه مواقع یکسان بوده و تغییری ندارد. بهمین جهت نکته اساسی در کالیبره نمودن این سمپاشها حرکت رو به جلو کارگر سمپاش می باشد که هر چه سرعت بیشتر باشد حجم محلول سمی در هکتار و زمان سمپاشی در هکتار کمتر خواهد بود. افزایش سرعت به حد غیر متعارف ضمن جلوگیری از پوشش یکنواخت محلول سمی باعث عدم ریزش تعداد مناسب قطرات سمی در واحد سطح شده و در امر تأثیر سم اخلال ایجاد می کند.
نکته ای که همواره در زمینه استفاده از سمپاشهای میکرونری باید مدنظر داشت عدم کاربرد این سمپاش درمواقع وزش باد و بالا بودن دما بویژه در اواسط روز می باشد.
بهر جهت با اندازه گیری مقدار مشخصی از محلول سمی که در مساحت معینی از مزرعه استفاده شده می توان مقدار محلول مورد نیاز برای یک هکتار را محاسبه نمود. البته مقدار محلول سمی مصرف شده در واحد سطح در این سمپاشها با عنایت به تعبیه نازلهای مختلف برای آفات ، بیماریها یا علفهای هرز متغیر بوده که برای هر نازل نیاز به کالیبره نمودن سمپاش وجود دارد.
سمپاشهای فوگر:
از ســـمپاشهای مه پاش قبلاً عمدتاً در انبارهای غله برای ضدعفونی محصولات انبار شده استفاده می گردید ولی به تازگی بنا به راحتی کار ، حجم کار محلول سمی مصرفی در واحد سطح، نفوذ ذرات محلول سم به سطح زیرین شاخ و برگ گیاهان و همچنین توان پوشش یکنواخت و کامل سم در سطح قسمتهای کشت شده در گلخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. مقدار محلول سمی با توجه به نازلهای مورد استفاده در فوگر در واحد ساعت تعریف می شود و هر چه اندازه نازلها بالاتر رود مقدار حجم مصرفی درواحد زمان ( ساعت) بیشتر می شود حجم محلول سمی مورد نیاز برای هر 1000 متر مربع حدود 5/2 تا 4 لیتر می باشد.
براساس تجارب موجود
الف) بهترین سمپاش که بیشترین کارایی درمبارزه با علفهای هرز را دارد سمپاش پشت تراکتوری بوم دار می باشد. محدودیت این سمپاشها اولاً تردد مکرر سمپاش در واحد سطح برای پوشش کامل آن بوده و ثانیاً با ارتفاع گرفتن بوته ها امکان تردد سمپاشها در مزرعه تقلیل می باید.
ب ) بهترین سمپاش برای مبارزه با آفات بویژه سن غلات با توجه به امکان تردد کمتر در مزرعه و لطمه کمتر به محصول و سرعت کار سمپاش توربولاینر می باشد.
ج ) سمپاشهای میکرونر نیز در شرایطی چون عدم وزش باد استفاده در مواقع خنک روز در کنترل آفت سن کارآیی خوبی دارد.
فهرست آفات قرنطینه داخلی جمهوری اسلامی ایران
مصوب ۱۳۸۵
نام فارسی نام علمی
|
شپشک سیاه زیتون |
Saissetia oleae |
|
کرم سرخ پنبه |
Pectinophora gossypiella |
|
کرم سرخ ثانوی پنبه |
Pexicopla malvella |
|
کرم خاردار پنبه |
Eartas insulana |
|
سوسک کلرادوی سیب زمینی |
Leptinotarsa decemlineata |
|
سرخرطومی حنایی خرما |
Rhynchophorus ferrugineus |
|
پسیل مرکبات |
Diaphorina citri |
|
مگس زیتون |
Bacterocera oleae |
|
پروانه سفید آمریکایی |
Hyphantria ounea |
|
جوانه خوار زیتون |
Palpita unionalis |
مقدمه
علفهای هرز به گروهی از گیاهان گفته می‌شود که برخلاف میل ظاهری در مزرعه یا باغ رشد می‌کنند. ممکن است بوته‌هایی از گندم در مزرعه جو دیده شود که به عنوان علف هرز حذف شوند هر چند که ارزش اقتصادی گندم از جو بیشتر باشد. گاها علفهای هرز به دلیل داشتن مقاومت بالا با روشهای معمولی مبارزه از بین نمی‌روند.
اغلب ، علفهای هرز با گیاه زراعی همزمانی رسیدن دارند در نتیجه موقع برداشت محصول بذرشان مخلوط می‌شود و باعث بوجود آمدن مشکلات زیادی می‌شود. آشنا شدن با وسعت خساراتی که از نظر کمی و کیفی علفهای هرز بر محصولات وارد می‌کنند ما را در برنامه ریزی صحیح مبارزه با علفهای هرز مصمم‌تر خواهدکرد. تفاوتی که بین خسارت علفهای هرز با آفات و امراض گیاهی وجود دارد عدم وجود آسیبهای ظاهری به صورت علائم بر روی گیاه مثل آفات و امراض می‌باشد.
عملیات مدیریت علفهای هرز
پیشگیری به معنی متوقف کردن
رشد یک علف هرز جدید از حمله به یک منطقه می‌باشد. پیشگیری می‌تواند به صورت کاشتن بذور گیاهان عاری از بذور علف هرز -جلوگیری از به بذر نشستن علف هرز - جلوگیری از حمل بذور علف هرز به یک منطقه توسط ماشینهای کشاورزی و کود حیوانی آلوده به بذور علفهای هرز و آب آبیاری آلوده به بذور علفهای هرز باشد. انجام این روش به صورت کامل در مزرعه مشکل است.
مبارزه یا کنترل
درجه‌ای از مدیریت علفهای هرز می‌باشد که در آن جمعیت علفهای هرز به حدی می‌رسد که برای گیاه مزاحمتی پدید نیاید و باعث کاهش محصول و مانع عملیات زراعی نشود. این روش بیشترین کاربرد را در مدیریت علفهای هرز دارد.
ریشه کنی
ریشه کنی یک علف هرز به معنی از بین بردن یک گونه علف هرز از یک منطقه می‌باشد ریشه کنی شامل گیاه زنده و بخشهای زایشی و رویشی علف هرز می‌شود. در نتیجه ریشه کنی ، علف هرز در سالهای آینده در آن منطقه دیده نمی‌شود. ریشه کنی علفهای هرز در مزارع کوچک و همچنین در جاهایی که دارای ارزش بالای باغداری و گلخانه‌ای باشند با ارزش می‌باشد.
روشهای مبارزه یا کنترل علفهای هرز
مبارزه بیولوژیکی
در این روش ، معمولا از یک حشره یا پاتوژن گیاهی برای مبارزه با علفهای هرز استفاده می‌کنند. شرایط لازم برای کنترل بیولوژیکی این است که عامل کنترل بایستی در روی میزبان بطور اختصاصی زندگی کند. اگر عامل کنترل حشره باشد آن حشره بایستی قادر به انتشار - تکثیر و زنده ماندن در شرایط جدید آب و هوایی باشد. نکته دیگر اینکه بایستی جمعیت علف هرز و عامل کنترل در مقیاس پائین تثبیت شود. و دیگر اینکه با بررسیهای آزمایشگاهی قبلی ، بی‌خطر بودن حشره مورد نظر و عدم امکان تغییر میزبان به گیاهان زراعی منطقه به اثبات رسیده باشد. از عوامل دیگر مبارزه بیولوژیکی برعلیه علفهای هرز ، ماهیها می‌باشند. این ماهیها برای مبارزه بیولوژیکی در مزارع غرقاب برنج بکار می‌روند. همچنین در مبارزه بیولوژیکی برعلیه علفهای هرز آبی ، از مرغان آبی و حلزونها نیز استفاده می‌شود. در مبارزه بیولوژیکی از حیوانات گیاهخوار مانند گوسفند - بز - گاو برای مبارزه با علفهای هرز استفاده می‌شود. گوسفند و بز علفهای هرز پهن برگ و درختچه‌ها را خورده و زمینه را برای چرای گاو بر روی علفهای هرز نازک برگ مرتعی آماده میکند. در روش مبارزه بیولوژیکی علیه علفهای هرز عده‌ای موافق و عده‌ای مخالف این روش مبارزه می‌باشند. موافقان معتقدند که در این روش از مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود و فقط یکبار پخش حشرات برای مبارزه با علفهای هرز کافی است. مخالفان این روش می‌گویند که این روش مبارزه علفهای هرز را صد در صد کنترل نمی‌کند و عوامل مناسب برای استفاده در کنترل بیولوژیک علفهای هرز نایاب هستند.
مبارزه شیمیایی
این روش مبارزه در عمل بیشترین قسمت از مبارزه با علفهای هرز را تشکیل می‌دهد. در این روش مبارزه ، از سموم شیمیایی یا علف کشها برای کنترل علفهای هرز استفاده می‌کنند. واژه علف‌کش به هر نوع ماده شمیایی اتلاق می‌شود که برای از بین بردن یا کم کردن رشد علفهای هرز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در روش مبارزه شیمیایی نیز عده‌ای موافق و عده‌ای مخالف این روش مبارزه می‌باشند.
موافقان این روش مبارزه معتقدند که استفاده از علف کش در مقایسه با وجین با دست مقرون به صرفه است و نیز می‌گویند که با استفاده از علف کشها از فرسایش خاک و ازبین رفتن خاک جلوگیری می‌شود. مخالفان این روش می‌گویند که استفاده از علف کش ممکن است باعث مسمومیت فرد سمپاش و افراد مجاور شود و نیز باقی مانده سموم در مواد غذایی خطرات زیادی را دربر دارد. علف کشها را براساس زمان مصرف - ساختمان شیمیایی آن به انواع مختلف تقسیم بندی می‌کنند.
مبارزه زراعی
رعایت دوره تناوب از مهمترین روشهای مبارزه زراعی است. دوره تناوب عبارتست از استمرار زراعتهای گوناگون در طی سالهای متوالی در یک زمین. لازم به ذکر است که علهای هرز به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند. علف هرز عمومی‌بدون توجه به نوع گیاه میزبان در اکثریت مزارع دیده می‌شود. علف هرز اختصاصی مختص گیاهان خاص از گونه های گیاهی است.
طبیعی است در مورد علفهای هرز اختصاصی کشت متوالی یک نوع گیاه در چندین سال باعث طغیان علفهای هرز خاص آن گیاه می‌شود. بنابراین رعایت دوره تناوب موجب کاهش جمعیت علفهای هرز می‌شود. مثال برای دوره تناوب کشت یک سال سیب زمینی سپس کشت یکسال چغندر قند و سپس کشت یکسال گیاه علوفه‌ای.
مبارزه مکانیکی
سوزاندن علفهای هرز و چیدن علفهای هرز و وجین کردن علفهای هرز از روشهای مهم مبارزه مکانیکی است. وجین علفهای هرز با ریشه کن کردن علفهای هرز همراه است ولی چیدن علفهای هرز با حذف بخشی از قسمت هوایی گیاه انجام می‌شود. امروزه وجین علفهای هرز توسط ماشینهای کشاورزی مانند کولیتواتورهای ردیفی و کولیتواتورهای دوار در مزرعه صورت می‌گیرد.
1- انواع موجودات آفت هدف
الف) بطور كلي حشرات مهمترين گروه از موجوداتي هستند که در برنامه‌هاي کنترل بيولوژيک به عنوان هدف مطرح بوده‌اند. آفات (حشرات) به دليل ازدياد، تنوع گونه و مهاجرت به نقاط جديد موجبات ورود حشرات شكارگر از مناطق ديگر را براي کنترل‌شان ايجاد كرده‌اند.
اما مهمترين راسته‌اي که تعدادي از گونه‌هاي آن تحت کنترل بيولوژيك قرار گرفته‌اند راسته (Hemiptera) مي‌باشد.
در جلسات قبل گفته شده که راسته (Homoptera) در بر گيرنده شته‌ها، شپشکها، سفيدبالک‌ها و پسيل‌ها مي‌باشند. همين حشرات هستند که در روي گياهان زينتي جزء مهمترين آفات محسوب مي‌شوند لذا امکان کنترل بيولوژيک آفات گياهان زينتي بسيار زياد است.
چرا بيشترين برنامه کنترل بيولوژيک برعليه حشرات راسته (Homoptera) صورت مي گيرد؟
بدليل اينکه تعداد زيادي از گونه‌هاي راسته (Homoptera) به همراه گياهان زينتي و محصولات کشاورزي از منطقه پراکنش بومي خود وارد منطقه جديدي شدند كه فاقد دشمنان طبيعي بودند. لذا براي مبارزه با اين آفات، دشمنان طبيعي اين حشرات نيز از منطقه پراکنش آنها به منطقه جديد وارد شدند تا تحت کنترل در آيند. در ضمن بسياري از حشرات اين راسته مانند شپشکها غير متمرکز بوده بنابراين امکان کنترل بيولوژيک آنها فراهم است.
ب) گروه ديگري از حشرات مورد نظر در برنامه‌هاي کنترل بيولوژيک کنه‌ها هستند. مخصوصاً سه خانواده (Eriophidae)، (Tarsonemidae) ،(Tetranychidae) جزء مهمترين کنه‌هاي گياهخوار هستند که بر عليه آنها کنترل بيولوژيک انجام شده است.
ج) دسته ديگر اين حشرات، حلزونها و راب‌ها هستند که به آنها ليسَک نيز گفته مي‌شود. براي کنترل بيولوژيك حلزونها و راب‌ها کوشش‌هايي انجام شده است ولي نتيجه بخش نبوده است.
د) گروه ديگري از موجودات مورد بحث، علفهاي هرز هستند، بطور کلي ۱۱۶ گونه از علفهاي هرز در ۳۲ خانواده با عنوان هدف برنامه‌هاي کنترل بيولوژيک تاکنون مطرح بوده‌اند که ۵۰ درصد آنها متعلق به سه خانواده Cactacea ، Mimosacea ، Asteraceae هستند.
ذ) علاوه بر اين‌ها، بيماريهاي گياهي و مهره‌داران هم مي‌توانند از اهداف برنامه‌هاي کنترل بيولوژيک باشند، حتي انسان مي‌تواند در برنامه‌هاي کنترل بيولوژيک به عنوان يک هدف قلمداد شود.
2- انواع دشمنان طبيعي
مبحث دوم انواع موجوداتي هستند که براي کنترل بيولوژيک آفاتي که ذکر کرديم مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
الف) حشرات پارازيتوئيد از عمومي‌ترين دشمنان طبيعي آفات به شمار مي‌آيند که در برنامه‌هاي کنترل بيولوژيک به روش‌هاي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرند. برنامه‌هاي کنترل بيولوژيک در مورد حشرات پارازيتوئيد بيشتر درباره‌ي دو راسته (Hymenoptera) يا بال‌غشائيان و زنبورها يا (Diptera) مي‌باشد.
در راسته (Hymenoptera)، زنبورهاي بالا خانواده (Ichneumonoidae) و بخصوص دو خانواده (Braconidae) و(Ichneumonidae) داراي اهميت بيشتري هستند.
در خانواده (Braconidae)، تمام گونه‌هاي زير خانواده‌ي (Aphidiinae) بدون استثنا پارازيتوئيد، شپشکها هستند و در برنامه‌هاي کنترل بيولوژيک آفات گلخانه‌اي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
از خانواده زنبورها، بالا خانواده (Chalcidoidea) از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردارند. در اين بالا خانواده، خانواده‌هاي (Encyrtidae), (Pteromalidae), (Aphelinidae) و (Eulophidae) از مهمترين دشمنان طبيعي آفات گياهان زينتي هستند.
گروه ديگري از پارازيتوئيدها، متعلق به راسته (Diptera) يا دو بالان خانواده (Tachinidae) فوق‌العاده حائز اهميت هستند.
ب) گروه ديگر از دشمنان طبيعي، حشرات شکارگر هستند که از انوع گونه‌هاي گياهخوار تغذيه مي‌کنند. مهمترين شکارگرها در راسته (Hemiptera) مثل خانواده(Anthocoridae) خانواده (Nabidae)در راسته (Coleoptera)خانواده (Coccinellidae) كه به آنها كفشدوزك‌ها اطلاق مي‌شود و تعدادي ديگر از خانواده‌ها مثل خانواده (Carabidae) و در راسته بال‌توري‌ها خانواده (Chrysopidae) بخصوص بال‌توري (Chrysoperla carnea) و در راسته (Diptera) خانواده‌هاي(Syrphidae) و (Cecidomyiidae) از اهميت ويژه‌اي برخوردارند.
ج) گروه ديگر از عوامل بيماري‌زا، بندپايان هستند. مهمترين عوامل بيماري‌زاي بندپايان مربوط به ويروس‌ها، نماتدها، تک سلولي‌ها، قارچ‌ها و باکتري‌ها هستند.
در بين باکتري‌ها، باکتري‌هاي گونه(Bacillus) مانند (Bacillus Thuringiensis) (Bacillus anisopliae), sphaerieus) (Bacillus، از جمله باکتري‌هايي هستند که براي کنترل گروه‌هاي مختلفي از حشرات مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
در گروه ويروس‌ها، شانزده خانواده از ويروس‌ها با حشرات ارتباط دارند ولي خانواده (Baculoviridae)
داراي اهميت بيشتري است و براي کنترل حشرات مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
اما دليل اينکه ويروس‌ها مانند باکتري‌ها براحتي توليد نمي‌شوند چيست؟
ويروس‌ها براي توليد مثل نياز به جسم موجود زنده دارند، يعني آنها در داخل موجود زنده تکثير پيدا مي‌کنند در حاليکه باکتري‌ها براحتي بر روي مخمرها تکثير مي‌شوند. به همين دليل استفاده از باکتري‌ها در کنترل بيولوژيک حشرات توسعه يافته و کاربرد بيشتري دارد.
د) گروه ديگر از دشمنان طبيعي قارچ‌ها هستند بخصوص قارچ‌هاي خانواده (Entomophthoraceae) و زير گروه‌هاي (Zygomycotina) و (Deutromycotina)که براي کنترل حشرات و گياهان زينتي مخصوصاً گونه‌اي به نام (Verticillium lecanii) مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ذ) دسته ديگر از عوامل کنترل حشرات، تک سلولي‌ها هستند، شاخه‌هاي (Apicomplexa) و (Microspora) از مهمترين تک سلولي‌ها هستند که بر روي حشرات ايجاد بيماري مي‌کنند. مخصوصاً تک سلولي‌هاي جنس (Nosema) از اهميت بيشتري برخوردارند. تعدادي از گونه‌هاي اين جنس بصورت تجارتي توليد شده‌اند و براي کنترل ملخ‌ها و آبدزدک‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
ر) گروه ديگر از حشرات مورد استفاده در کنترل بيولوژيک، حشراتي هستند که از علفهاي هرز تغذيه مي‌کنند. در اين بين خانواده‌هاي (Chrysomelidae) و (Curcurlionidae)از راسته (Coleoptera) و (Pyralidae) از راسته (Lepidoptera)از اهميت زيادي برخوردارند.
با شکل گرفتن شبکه های پیش آگاهی وشبکه مراقبت محصولات کشاورزی در دو دهه اخیر مصرف سموم هدفمند گردیده و در سالهای اخیر با توجه به توصیه کمیته پیش آگاهی آفات وبیماریهای مرکبات استان مازندران استفاده از سایر روشهای مبارزه ( مبارزه زراعی ، مکانیکی ، بیولوژیکی ، رعایت ضوابط قرنطینه ای و نهایتا مبارزه شیمیائی ) علیه آفات مرکبات در قالب یک برنامه منظم وهدفمند ( I.P.M ) آخرین حربه مبارزه با آفات مبارزه شیمیائی بوده که بر اساس بررسی بیولوژی آفات مرکبات جلسات کمیته پیش آگاهی با حضور کارشناسان پیش آگاهی 15 شهرستان استان ، محققین مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی ومؤسسه تحقیقات مرکبات کشور ، کارشناسان ستادی مدیریت های حفظ نباتات ، باغبانی ، ترویج ونظام بهره برداری در فصول مختلف برگزار که پس از بحث وبررسی بیولوژی آفات وبیماریهای مرکبات به تعیین زمان یا زمانهای مناسب مبارزه اقدام واطلاعات فنی در خصوص نوع سم ومیزان مورد مصرف ( دزهای توصیه شده ) را در قالب اطلاعیه تدوین وهمراه با اطلاعات فنی دیگر در اختیار بهره برداران قرار می دهد .
استفاده از سموم کم خطر برای محیط زیست ، توصیه به مصرف سموم از گروههای جدید I.G.R با دزهای توصیه شده حداقل ، استفاده از سموم انتخابی وتناوب در مصرف سموم مشابه علیه آفات مرکبات ( حشره کشها ، کنه کشها ، ... ) مورد تاکید کمیته پیش آگاهی می باشد .
بررسیهای بعمل آمده نشان می دهد باغدارانیکه در زمانهای اعلام شده از سوی کمیته پیش آگاهی بر اساس دستورالعملهای صادره اقدام به مبارزه نموده نتیجه قابل قبولی در کنترل آفات مرکبات گرفته ومحصول با کیفیت وکمیت بیشتر تولید نموده اند .
در مقابل باغدارانیکه به توصیه های فنی کمیته پیش آگاهی وشبکه مراقبت توجه ننموده اند نه تنها نتیجه قابل قبولی در مبارزه نگرفته اند بلکه بعلت تعدد دفعات سمپاشی علاوه بر تخریب محیط زیست هزینه تولید خود را بالا برده ودر بسیاری از موارد به علت استفاده از سموم غیر مجاز طغیان آفات را در باغ یا مزرعه خود بدنبال داشته اند .
بررسی اطلاعیه های پیش آگاهی یک دهه اخیر نشان می دهد زمان مناسب مبارزه در نسل اول ودوم ( بهاره وتابستانه ) حتی مبارزه زمستانه زمان ثابتی نبوده و دقیقا تابع شرایط جوی همان سال ، اقلیم منطقه ، بافت خاک ، نوع آفت ، شرایط زراعی وتغذیه ای و.... می باشد .
بنابراین تعیین زمان دقیق مبارزه علیه هریک از آفات مرکبات دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه فوق وبررسی بیولوژی هر یک از آفات موجود در باغ ضروری وحیاتی است . این مهم جز با افزایش آگاهی باغداران در امور باغداری وارتباط نزدیک وتنگاتنگ باغداران وکارشناسان ذیربط با تجربه میسر نخواهد بود .
آفات گیاهان زراعی _ آفات گیاهان علوفه ای
لیست آفات گیاهان علوفه ای :
سرخرطومی برگ یونجه
سرخرطومی های ریشه یونجه
سرخرطومی بذر یونجه
سوسک شاخک بلند ریشه یونجه
سن گلخوار یونجه
سن سبز یونجه
شته لگومینوز
شته نخود
شته خالدار یونجه
زنبور بذرخوار یونجه
مگس جوانه خوار سودان گراس
زنجرک یونجه
کرم برگخوار یونجه
مهمترین بیماریهای گیاهان زراعی
۱.سفیدک کرکی (دروغین) آفتاب گردان sunflower downy mildew
2.بيماري زنگ برگي (قهوه‌اي) گندم wheat leaf rust
3.زنگ سياه ساقه گندم wheat black stem rust
4.بيماري زنگ برگي( قهوه‌اي )جو Barley leaf rust
5.بيماري زنگ نواري يا زنگ زرد گندم Wheat strip rust
6.زنگ تاجي يولاف Crown rust
7.هيپرپارازيت زنگ Rust hyperparasite
8.کوتولگی زبر ذرت Maize Rough Dwarf virus
9.سياهك آشكار جو و يولاف Crown & barley loose smut
10.سياهك سخت جو Barley covered smut
11.بیماریهای گیاهچه و بذر پنبه cotton seeding diseases
12.پوسیدگی سیاه ساقه آفتابگردان phytophthora stem Rot یا Black stem Rot
13.زنگ آفتابگردان sunflower rust
14.لکه موجی آفتابگردان sunflower target spot
15.لکه قهوه ای یونجه Alfalfa common leaf spot
16.گال زگیلی یونجه Alfalfa crown wart
17.سفیدک کرکی یونجه Alfalfa downy mildew
18.لکه آجری یونجه و لکه سیاه شبدر
19.ویروس موزائیک یونجه Alfalfa mosaic virus
20.نماتد ساقه یونجه Alfalfa stem nematode
21.پژمردگی ورتیسلیومی(پژمردگی آوندی) پنبه Cotton Verticillium wilt
22.پژمردگی آوندی فوزاریومی(زردی فوزاریومی) Cotton Fusarium wilt
23.پوسیدگی های غوزه(boll rot) و تار پنبه cotton boll rot
24.بیماری باکتریایی لکه زاویه ای پنبه Cotton Bacterial angular leaf spot
25.بیماریهای ویروسی پنبه cotton virus diseases
26.بیماری ریزوکتونیایی حبوبات Rizoctonia solani
27.پوسیدگی خشک ریشه حبوبات (پوسیدگی فوزاریومی)
28..بیماری برق زد گی نخود سفید chic-pea Ascochyta blight
29.زنگ لوبیا و زنگ باقلا bean rust & broad bean
30.بیماری پوسیدگی ذغالی
31.بیماری پوسیدگی اسکروتی
32.بیماری آنتراکنوز لوبیا Bean anthracnose
33.بیماری لکه شکلاتی باقلا Broad bean chocolate spot
34.بیماریهای باکتریایی حبوبات
35.بیماریهای ویروسی حبوبات:
36.ویروس موزائیک زرد لوبیا Bean Yellow mosaic Virus
37.ویروس موزائیک معمولی لوبیا Bean common mosaic virus
38.ویروس موزائیک خیار Cucumber mosaic virus
39.ویروس برگ قاشقی (لوله شدن برگ) (زردی) باقلا Bean leaf roll virus
40.ویروس پژمردگی باقلا Broadbean wilt virus
41.ویروس موزائیک توته ای نخودفرنگی Pea enation mosaic virus
42.ویروس موزائیک شته زاد لوبیا چشم بلبلی Cowpea aphidborne mosaic virus
43.ویروس موزائیک یونجه Alfalfa mosaic virus
44.بوته میری کنجد
45.گل سبز (فیلودی) کنجد
46.بلاست برنج Rice blast
47.بیماری پوسیدگی غلاف برنج Sheath blight
48.بیماری فوزاریومی برنج(بوته گنایی برنج) Rice bakanae
49.ویروس کوتولگی برنج Rice dwarf virus
50.بیماری گال سیاه برنج Rice black gall
51.بیماری پوسیدگی ذغالی سویا Soybean Charcoal Rot
52.سفیدک کرکی (داخلی ) سویا Soybean downy mildew
53.سوختگی باکتریایی سویا soybean bacterial blight
54.لکه قهوه ای سویا soybean brown spot
55.پوسیدگی اسکلروتی سویا Soybean sclerotium blight
56.لکه موجی سویا Soybean target spot
57.زنگ گلرنگ Safflower rust
58.سفیدک سطحی گلرنگ Safflower powdery mildew
59.لکه قهوه ای گلرنگ Safflower brown spot
60.مرگ گیاهچه گلرنگ
61.سیاهک نیشکر Sugarcane smut
62.ویروس موزائیک نیشکر sugarcane mosaic virus
63.سفیدک کرکی توتون وتنباکو Tobacco blue mold (Downy Mildew
64.سفیدک حقیقی(پودری) توتون و تنباکو Tobacco powdery mildew
65.ساق سیاه توتون و تنباکو Black shank
66.نماتد گالی توتون و تنباکو(نماتد ریشه گرهی) Root Knot nematode
67.گل جالیز Broom rape
68.پوسيدگي باكتريائي ساقه maize bacterial stalk rot
69.سياهك معمولي ذرت Common corn smut
70.سياهك پاكوتاه dwarf bunt (سياهك بدبو stinking smut)
71.سياهكهاي پنهان موضعي(هندی) Karnal bunt
72.سياهك برگی غلات Flag smut
73.بيماري لكه چشمي غلات Graminicola eye spot
74.پژمردگي اسكلر شيومي يا بادزدگي جنوبي
75.بيماري آنتراكنوز غلات Graminicola anthracnose
76.سفيدك كركي غلات Cereal downy mildew
77.بوته گنایی غلات Cereal crazy top
78.بیماری سفيدك پودري غلات Cereal powdery mildew
79.بيماري كچلي (اسکالد) جو Barley scald
80.لكه برگي سركوسپورايي غلات Cercospora leaf spot
81.بيماري ارگوت(ناخنک) غلات Graminicola Ergot
82.سياهك خوشه ذرت
83.پوسيدگي زغالي ذرت Maize Charcoal rot
84.لکه برگی ذرت Maize leaf spot
85.پوسيدگي باكتريائي ريشه چغندر قند Beet bacterial root rot
86.سفيدك سطحي چغندر Beet powdery mildew
87.سفيدك داخلي چغندر قند Beet downy mildew
88.لكه گرد برگ چغندر Beet Cercospora leaf spot
89.پوسيدگي ريشه چغندر Beet root rot
90.پيچيدگي و تورم رگبرگها Beet Curly Top
91.موزائيك چغندر Beet mosaic virus
92.رایزومونیای چغندر قندBeet necrotic yellow vein virus
93.پوسيدگي مغزي ريشه چغندر
چگونه با مدیریت تلفیقی آفات و بیماری ها همگام شویم
2 ـ از کاشت درختان و احداث نهالستان در خاکهای آلوده ، سنگیثن ، بازهکشی نا مناسب ممانعت نمایند .
3 ـ به خاطر داشته باشید که آبیاری زیاد و نامطلوب ، فعالیت پاتوژنهای مولد پوسیدگی ریشه را افزایش می دهد .
4 ـ فراموش نکنید که کنترل علفهای هرز و بهداشت زراعی نقش مهمی را در مدیریت بیماری های ریشه و طوقه ایفا می کند .
5 ـ از زخمی کردن طوقه و ریشه در جریان عملیات زراعی و باغی مختلف خودداری کنید .
6 ـ همواره به یاد داشته باشید نهالهای سالم و قوی که تحت استر های مختلف خشکی و ... قرار نگرفته باشند ، سیستم ریشه بهتری داشته و در برابر حمله پاتوژن مقاومت بیشترو بهتری را نشان می دهند .
7 ـ با انتخاب ارتفاع مناسب پیوند از سطح زمین ( 40ـ25 سانتی متر) ، نهالها را از جمله قارچ فیتوفترا تا حدودی محافظت نمایند .
8 ـ پوشش طوقه نهالها به ارتفاع 30ـ25 سانتی متر با استفاده از لوله پلیکا ، روش دیگر محافظت نهالها در برابر حمله قارچ فیتوفترا می باشد .
9 ـ قبل از انتقال نهال از نهالستانها به باغات جوان ، ریشه نهال را در محلول بردو 3 در هزار ضد عفونی کنید .
10 ـ در صورت محرز شدن وجود آلودگی ، با کاشت گندم و جو برای چند سال متوالی ، جمعیت پاتوژن را در منطقه کاهش دهید .
صفحه قبل 1 صفحه بعد
